Verslag van de avond over landbouw en gewasbeschermingsmiddelen/bestrijdingsmiddelen van donderdag 20 maart 2025 in De Holm (Boer en buur(t) overleg).
Omdat vrijwel elke woning en tuin in Den Andel grenst aan en akkerbouwperceel waar aardappelen, bieten, wortels uien of graan worden geteeld, vragen veel inwoners zich af welke middelen daarbij worden gebruikt en wat de impact van die middelen is op milieu en gezondheid. Dit bleek onder andere uit een enquête die enkele jaren geleden werd gehouden in het kader van een dorpsvisie. Tegelijkertijd kan de gangbare landbouw (nog) niet zonder middelen. Drie inwoners van Den Andel, waarvan één akkerbouwer en een akkerbouwer uit de Noordpolder hebben daarom het initiatief genomen voor deze avond.
Het doel van de avond was elkaar te informeren en gesprek te voeren zonder te verzanden in discussies.
Marc de Groot opent de avond met de constatering dat er soms meerdere waarheden zijn en dat het daarom nodig is elkaar te informeren met een open gesprek vanuit het hart.
Anne Helbig licht vervolgens het programma en het doel van de avond toe.
Rubertus Clevering gaat kort in op de geschiedenis van de akkerbouw en het akkerbouwgebied rond Den Andel dat deel uitmaakt van de Noordelijke Kleischil (https://www.denandel.nu/wp-content/uploads/2025/03/Akkerbouw-in-Noord-Groningen.pdf).
Peter van der Maas, lector duurzame watersystemen bij Hogeschool Van Hall Larenstein, licht toe wat er bekend is over gewasbeschermingsmiddelen en ander milieuvreemde stoffen in water (https://www.denandel.nu/wp-content/uploads/2025/03/gbm-waterkwaliteit-Den-Andel-d200325.pdf).
Daarna vertelt Rubertus Clevering welke middelen hij toepast op zijn gewassen, naast chemische middelen ook steeds meer groene middelen bijvoorbeeld minerale oliën.
Vervolgens laat Jan Dirk Hekma Wierda zien wat zijn omschakeling naar biologisch telen inhoudt (https://www.denandel.nu/wp-content/uploads/2025/03/jd-hekma-wierda.pdf), welke gewassen hij teelt en wat de ontwikkelingen zijn op het gebied van mechanische onkruidbestrijding maar ook wat de huidige situatie is in de markt voor biologische producten.
Tenslotte gaat Anne Helbig kort in op wat de GGD zegt over gewasbescherming en gezondheid (https://www.denandel.nu/wp-content/uploads/2025/03/250320-middelen-en-gezondheid.pdf). In 2023 is een langjarig onderzoek gestart naar de effecten van gewasbeschemingsmiddelen op omwonenden en boeren. De verwachting is dat rond 2030 beter onderbouwd kan worden wat de relatie is tussen een aantal ziekten die in verband worden gebracht en middelen die in de landbouw worden gebruikt.
Na een korte pauze gaan de sprekers verder in op ontwikkelingen en constateren dat de gangbare landbouw en de biologische naar elkaar toe groeien. Er worden na de pauze nog een aantal vragen gesteld.
Gezien de grote opkomst, meer dan 6o mensen en de behoefte aan meer informatie over de effecten van middelen op milieu en gezondheid krijgt de avond zeker een vervolg. Eén van de vragen die werd gesteld is een mooi vertrekpunt voor een volgende avond over landbouw en middelen; “waar staan de akkerbouwers over 8 jaar?
De gebruikte presentaties zijn te vinden op link.
Voor wie op korte termijn meer informatie wil is er een bijeenkomst georganiseerd door de natuur en milieufederatie Groningen:
